10 Ayda 5 Ülkede Binlerce Kilometre Uçtu...

Geçtiğimiz yıl Bulgar kuş araştırmacıları tarafından ilk kez yetişkin bir pelikana uydu vericisi takılarak izlemeye alınmıştı. 10 ay boyunca 5 ülke gezen ve Maria ismi verilen Tepeli Pelikan bahar döneminde Türkiye’ye de uğramış Bursa, Balıkesir ve Manisa’daki sulak alanlarda beslenmişti. Türkiye ziyareti sonrası Avrupa’ya geri dönen Maria isimli pelikanın geçtiğimiz günlerde Yunanistan’da elektrik hatlarına çarparak öldüğü açıklandı.

Bulgaristan’da faaliyet gösteren pelikanlar üzerine araştırmalarda bulunan ‘Pelican way of LIFE’ önceki gün yaptığı açıklamada ülkenin ilk uydu vericisi ile takip edilen pelikanı olan ve ünlü bir kuş araştırmacısının isminin verildiği Maria isimli Tepeli Pelikan’ın öldüğünü duyurdu.

Şubat 2021 yılında Burgaz yakınlarındaki bir sulak alanda Bird Life yetkilileri ile birlikte yakalanarak verici takılan pelikan Bulgaristan için özel bir yere sahipti. Çünkü ülkede ilk kez yetişkin bir pelikana yakalanarak verici takılarak izlemeye alınmış ve Bulgaristan’ın ilk vericili pelikanı olmuştu.

Şubat ayında verici takıldıktan 3 ay kadar sonra Maria, güneye inerek Türkiye’ye geldi ve önce Balıkesir’e bağlı Manyas Kuş Cennetine ardından da Bursa Karacabey’deki Kocaçay Deltasına uçtu. Bursa ziyaretinde Pelikan Maria’nın verici takıldıktan sonra ilk fotoğraflarını doğa fotoğrafçısı Alper Tüydeş mayıs ayında çekti. Bursa’dan sonra Manisa’daki Marmara Gölüne kadar inen Pelikan Maria daha sonra Avrupa’ya geri dönerek Yunanistan, Kuzey Makedonya, Romanya ve Bulgaristan’dan sinyal göndermeye devam etmişti.

10 ay kadar kısa bir süre verici ile yaban hayatına dair önemli bir çalışmanın da parçası olan Tepeli Pelikan Maria 4 bin 676 km uçtu. Ancak aralık ayının sonlarına doğru Yunanistan’da sulak alan yakınlarında vericiden gelen sinyal hep aynı yeri gösterince araştırmacılar hemen konuma gözlemci gönderdi. Koordinata gösterdiği alana giden gözlemciler Maria ve beraberindeki 3 pelikanın elektrik tellerine çarpıp akıma kapılarak öldüğünü belirledi.

Bu olaydan sonra tespit edilen riskli elektrik hatları Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan’daki kamu hizmeti veren şirketlerce yenilenmeye başlandı. Ayrıca Maria’nın kullandığı sulak alanlar üzerine de farklı bilimsel çalışmalar projelendirilecek.

Kuşu Türkiye’de fotoğraflayarak fotoğraf ev bilgilerini Bulgar kuş gözlemcileriyle paylaşan Yaban Hayatı Fotoğrafçısı Alper Tüydeş, "Maria ile mayıs ayında Kocaçay deltasında tanışmıştık. Fotoğraflarını Bulgar gözlemcilerle paylaşınca onlarda benimle kuşun izlediği güzergahı paylaştı. Manyas, Uluabat ve Kocaçay üçgeni içerisinde dolaşmış sürekli. Mayıs ayından sonra da Manisa’daki Marmara Gölüne kadar inmiş. Muhtemelen kurumaya yüz tutan gölde yiyecek bulamayınca yine Avrupa’ya çıktı ve Yunanistan’da tellere takıldı. Maria öldü ancak onun sayesinde toplanan konum bilgileri ile pelikanların sık kullandığı alanlar ortaya çıktı. Böylece bu alanlar üzerinde farklı çalışmalar ve iyileştirilmesine yönelik projeler geliştirilecektir. Ayrıca ölümüne neden olan konumdaki elektrik hatları başta olmak üzere tespit edilen diğer riskli konulmalarda iyileştirmeler yapılacak. Maria pelikan öldü ancak bilime yaptığı katkılar sayesinde başka pelikanların ölmemesini sağlayacak’ dedi.