Hamilelik dönemi stresi ve bebek gelişimi

            Stres ve hastalıkları üzerinde yapılan araştırmalar hamile olan anne adayının üzerindeki stres rahminde gelişmekte olan bebeğin hastalığa yakalanma riskini arttırabileceğini söylemekte. Stres yaratan psikososyal faktörler; sosyal destek eksikliği, yalnızlık, evlilik öyküleri veya yas gibi durumlar çocukların mitokondriyal DNA’sını mutasyona uğratarak biz dizi hastalığın habercisi olabiliyor. Örneğin astım, obezite, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve hatta otizm dahil olmak üzere birçok hastalık gebelik sürecinde maruz kalınan strese bağlı olarak ortaya çıkma eğilimine sahip olabiliyorlar.

“Bir bebek kalbinizde asla boş olduğunu bilmediğiniz bir yeri doldurur”

            Hamilelik sürecinde maruz kalınan ve kontrol edilemeyen stresin etkileri bebeği ve anne adayını birçok yönden etkileyebilmekte. Yukarıda belirtilenlerin haricinde ise stresin bir diğer önemli etkisi İse erken doğum (37 haftadan önce olan doğumlar).

Hamilelik sürecinde ağlamak ve stres yaşamak doğmamış bebeğimi etkiler mi?

            Hormonların değişimine bağlı ara sıra ağlamalar ve duygulanmalar doğmamış bir bebeği etkilemez. Öte yandan anne adayının depresyon meyilli veya depresyonda olması anne karnında ki bebeği olumsuz yönde etkileyebilir. Yüksek seviyelerde olan anksiyete(kaygı) bozuklukları ileri seviyelerde düşüğe sebep olabildiği gibi düşük kilolu doğuma da sebep olabilir.

            Hamile olmak her anne adayı için kaygılandırıcı bir durum olabilir. Endişeli ve stresli hissetmek dahil olmak üzere biz dizi duygunun ortaya çıkmasına sebep olan bu durum beraberinde pozitif etkileri de getirebilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki bu oldukça normal ve ortak bir durumdur. Hatta bazı durumlarda yaşanan stres durumu insanlar için pozitif bir tetikleyici olabilmektedir. Çünkü stres zor durumlar karşısında hissedilen bir duygu olup bizim harekete geçmemizi sağlar.

            Bazı kadınlar için hamile olduğunu öğrenmek kendi başına stresli bir deneyim olabilir. Kontrolü kaybettiğinizi veya deneyimleyeceğiniz şeyi yönetmek için yeterli kaynağınız olmadığını hissedebilirsiniz. Stres, planlanmamış bir hamilelikten veya düşükten sonra ortaya çıkabilir. Doğum öncesi testler, hamileliğin fiziksel değişimleri veya karmaşık ve zorlayıcı bir hamilelik süreci yaşamak bahsedilen stres için büyük kaynaklardır. Bu gibi durumlarda profesyonel destek almak hem anne adayı hemde bebek için oldukça fayda sağlayacaktır. Çünkü kronikleşen stres anne adayının fiziksel ve ruhsal sağlığını etkileyebileceği gibi bebeğinkini de etkileyebilir. Stresin başlıca belirtileri arasında; baş ağrıları, uyku problemleri, yeme bozuklukları, hızlı nefes alma ve kalp atışlarının hızlanması olabilmektedir. Aynı zamanda bazı insanlarda öfke kontrolünde zorluk, çok yemek yeme veya gereğinden az beslenme, takıntılı negatif düşünceler veya sürekli kaygılı olma olarak da ortaya çıkabilir. Yaşanılan stres anne karnındaki bebeğin gelecek yaşantısında ruhsal sağlığında veya fiziksel sağlığında etki sahibidir.

Hamilelik döneminde stres nasıl azaltılır?

            Hamilelik sürecinde fiziksel sağlığınıza dikkat etmeniz kadar ruhsal sağlığınıza da dikkat etmelisiniz. Kendinizi iyi, memnun ve mutlu hissettiğinizde stresi daha iyi yönetebilirsiniz. Stresinizi yönettiğiniz zaman sizin veya bebeğinizin üzerinde ki etkisi azalacak ve strese bağlı olarak ortaya çıkan herhangi bir problem ile karşılaşma ihtimaliniz de oldukça azalacaktır. Stresinizi azaltmak için;

• Sizi strese sokan tetikleyicilere dikkat edin ve stresli hissettiğinizde ne olduğunu fark edin.
• Yavaşlamaya çalışın ve bol bol dinlenin. Kendinize çok fazla baskı uygulamayın.
• Kendinizi ve bebeğinizi sağlıklı tutmaya yardımcı olmak için sağlıklı bir beslenme programını takip edin bu durum ruhsal sağlığınızı da etkileyecektir.
• Güvendiğiniz ve yanında kendinizi iyi hissettiğiniz biri ile tedirginliklerinizi paylaşın.
• Uzman desteği almayı unutmayın.

            Yaşadığınız stres ile kendiniz baş etmek zorunda değilsiniz. Desteğe ihtiyaç duyuyorsanız bir uzmana başvurup bu konu ile ilgili destek alabilirsiniz.

Uzm. Psk. Merve Tunalı Demirtaş