Çocuğumu yeteri kadar besleyebiliyor muyum?

Emzirme döneminde salgılanan süt, annenin aldığı besinlerin sonucudur. Yeni doğan bebeğin beslenmesi için salgılanan sütün gerektirdiği enerji ve besin öğeleri anneden karşılanmaktadır. Bu gereksinimler hem annenin yediklerinden hem de gebelik döneminde depolanan yağ dokusundan karşılanır.  Emziren anne, beslenmesiyle hem kendi ihtiyaçlarını karşılamalı hem de salgıladığı süt ile bebeğin ihtiyaçlarını da karşılamalıdır.

Salgılanan sütteki enerjinin büyük kısmı annenin yediklerinden sağlanır.  Bir kısmı da vücut dokularından sağlanmaktadır. Alınan besinlerdeki enerjinin yaklaşık %80 kadarı süt enerjisine dönüşmektedir. Bu değer dikkate alındığında ortalama 750 kcal ek yapılmalıdır. Bu kalorinin 500 kcal kadarı annenin yediklerinden 250 kcal kadarı da hamilelik sırasında kazanılan depolardan karşılanır.

Emziklilik döneminde süt miktarı için alınan sıvı miktarı çok önemlidir. Süt miktarının azalmaması için günlük yaklaşık 3 litre kadar sıvı tüketimi önemlidir. Sıvı olarak su, ayran, şekersiz/az şekerli komposto, limonata, taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir.

Emziklilik dönemindeki normal ağırlıktaki bir anne günlük; 3 porsiyon et/tavuk/balık/kurubaklagil/yumurta + 6-8 porsiyon taze sebze ve meyve + 2-3 porsiyon süt grubu + 5-9 porsiyon ekmek grubu tüketerek hem kendi hem de bebeği için gerekli olan enerji ve besin öğelerini karşılayabilir. Ama burada unutulmaması gereken emziren annenin psikolojisini sağlam tutması da oldukça önemlidir.

Hamilelik ile birlikte anne ve bebek arasında kurulan bağ ileride beslenme ve besleme yoluyla devam eder. Bu süreçte kurulacak olan bağ ise anne karnında ortaya çıkan bağdan daha önemli ve kıymetlidir. Bu sebeple anne emzirse de biberonla da beslese de çocukla kuracağı göz teması ve iletişim oldukça önem taşımaktadır. Fakat çevresel faktörler anneyi demoralize edebilmekte ve bazen annenin bebeğini emzirmediği durumlarda anneye suçluluk duygusu hissettirir ve bu duygu depresyona kadar ilerleyebilir. Bizim toplumumuzda yeni doğum yapan her kadına sıkça sorulan bir tek soru vardır oda ‘emziriyorsun dimi sütün var mı?’ maalesef bu söylem yüzyıllardır dilimize pelesenk olmuş durumda. Bu gibi söylemlerin ardında yatan psikolojik baskı yeni yeni fark edilmeye başlanmış olsa da hala bazı kültürlerde değişmemekte. Hatta bazı durumlarda anne emziremediği için bunun bir eksiklik ya da beslenmeyle doğru orantılı olduğu düşünülerek anne yemeğe boğulmaktadır.

Çevresel faktörlere bağlı olarak anne bazen bebeğini yeteri kadar besleyemediğini düşünebilir ve buna bağlı olarak fazla besleme eğilimine sahip olabilir. Bu da kaygı düzeyini arttırır eğer emiyorsa memeden, biberondan besleniyorsa da biberonla beslemeyi kesmek istemezler. Bu endişe öyle bir büyür ki ileride bebeklerinin çocuk olduklarının bile farkına varamayabilirler ve onlara hala birer bebekmiş gibi davranabilirler. Lohusalık bir kadın için oldukça fazla duygunun bir arada hissedildiği ve çok hassas yaklaşılması gereken bir zamandır. Anne dünyaya getirdiği bebeğinin hem fiziksel hem ruhsal sağlığı için çabalarken diğer yandan annenin en büyük destekçisi olan babanın da anneyi besleyebilmesi gerekmektedir.

Yeni doğan her bebeğin emzik kullanması gerekli ya da emzik çok zararlı kesinlikle kullanılmamalı gibi bir algı var peki bu algının altında yatan sebepler bilimsel mi yoksa toplumsal mı? Emzik kullanan bebeğin annesine genelde ‘keşke alıştırmasaydın’ derken emzik kullanmayan anneye ise en büyük nasihatımız ‘emzik versene biraz sende dinlenirsin hem ağlamaz o zaman’ oluyor. Peki bu ne kadar doğru? Bilir kişi gerçekten bizim en yakınımızda ki kişi mi yoksa her daim danışmamız gereken uzmanlar mı? Öte yandan benzeri bir durum emzirmeyle ilgilide karşımıza çıkıyor. Uzmanlara danışan ve destek alan birçok anne çocuğunun emzirme dönemiyle ilgili bir soruyla karşı karşıya kaldığında eğer emmediyse oldukça çekingen bir tavır sergileyip karşılarında ki uzmanın da onları suçlayacağını veya yargılayacağını düşünebiliyorlar. Halbuki kimi bebek emmek ister kimi ise emmekten hoşlanmaz ve biberonla beslenmek daha kolay gelir. Çünkü daha fazla süte bir anda ulaşabilirler.

Anne adaylarının bu noktada yapabileceği en önemli şey eğer işler istediği gibi gitmiyorsa bu alanda uzman birine başvurmak ve destek almaya açık olmak. Bu stresin kontrolü sağlanmazsa hem çocukta hemde anne de kalıcı izler bırakabilir. Unutmayın ebeveynlik upuzun bir yolculuk ve bu yolculukta yalnız değilsiniz.

Yazımızı güzel bir tarifle bitirelim istedik.

Emzirme döneminde sürekli tatlı ihtiyacı da hat safhadadır. Sadece şunu söyleyeceğim; her dönemde sade ihtiyaçlarınız için beslenin. Size bu dönem için güzel bir tarif de bırakıyorum. Tatlı isteğiniz olduğunda mutlaka bu tariften yararlanabilirsiniz, süt yapımı için de birebir tarifimiz için:

MUHALLEBİ TARİFİ (6 KASELİK)

Malzemeler:

• 4 su bardağı süt
• 1 tepeleme yemek kaşığı nişasta
• 2-3 yemek kaşığı un
• 4 yemek kaşığı bal veya pekmez
• 1 tatlı kaşığı tereyağı

Yapımı:

1. Süt, şeker, nişasta ve elenmiş un tencereye alınır ve topaklanmaları gidene kadar iyice karıştıralım. (unu elemeyi unutmayalım).
2. Sürekli karıştırarak, kaynayana kadar pişirelim.
3. Kaynamaya başlayınca, birkaç dakika daha pişirelim ve içine tereyağını koyup karıştıralım.
4. Kaselere ya da kuplara paylaştıralım.
5. Ilınınca buzdolabına kaldıralım.

DİYETİSYEN FATİH BIÇAKLAR

@dyt.fatihbicaklar

&

UZM. PSK. MERVE TUNALI DEMİRTAŞ

@bursacocukpsikologu